Διχάζει τη Βέροια η χρήση οθωμανικού μνημείου

Η Βέροια μάς δίνει, αυτή τη φορά, την αφορμή για να ασχοληθούμε με ένα ζήτημα το οποίο έχει βαθύτερα αίτια στο κοινωνικό σώμα. Η χρήση ενός οθωμανικού μνημείου της πόλης (Μεντρεσέ Τζαμί) από τη Μητρόπολη Βεροίας ως πολιτιστικό κέντρο της Εκκλησίας και η υποτίμηση του αυθεντικού χαρακτήρα του εσωτερικού χώρου με τοποθέτηση ορθόδοξων μη λατρευτικών εικόνων, προκάλεσε δριμύτατη αντιπαράθεση απόψεων στη Βέροια.
Η Μητρόπολη, στην ιδιοκτησία της οποίας ανήκει το οθωμανικό μνημείο υποστηρίζει ότι είναι δικαίωμά της να ορίσει εκείνη τη χρήση του. Το μνημείο έχει αναστηλωθεί (με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια), αλλά η Μητρόπολη θεωρεί ότι διατηρούσε ακόμη και το δικαίωμα της κατεδάφισης. Απλώς δεν το χρησιμοποίησε.

««Παρεκκλήσι» τον Μενδρεσέ δεν πρόκειται να κάνω», έγραψε στην απάντησή του στην εφημερίδα «Μακεδονική» ο μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης Παντελεήμων, «έστω κι αν το ιδιοκτησιακό καθεστώς θα επέτρεπε, έστω κι αν δεν πρόκειται για μνημείο κατά τη νομική και δεσμεύουσα έννοια του όρου. Κυριώτατα διότι έτσι θα βεβηλώναμε την Εκκλησία, θα διακόπταμε τη μνήμη της επώδυνης προσβολής πέντε αιώνων και θα παρείχαμε άφεση στη θηριωδία χωρίς μετάνοια καθιστάμενοι κληρονόμοι των δημίων μας».

Οι απαξιωτικές εκφράσεις για άλλους πολιτισμούς (έστω και αν στην Ελλάδα οι Οθωμανοί ήταν οι κατακτητές), φανερώνει τη δυσκαμψία αποδοχής από μέρος της κοινωνίας, πόσω μάλλον από την τοπική Μητρόπολη, της ιστορικής πραγματικότητας και της πολιτισμικής εξέλιξης ενός τόπου. Δεν είναι, φυσικά, μόνο η Βέροια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας, μνημεία που συνδέονται με την παρουσία των Οθωμανών ή ακόμη και τη βαθιά ριζωμένη στο σώμα του Ελληνισμού, παρουσία και δράση των Ελλήνων Εβραίων, αντιμετωπίζονται με καχυποψία και εθνικιστικό σκοταδισμό.
Στη Βέροια, ενδεικτικά, ανοίγει ένα ζήτημα που θέτει ερωτήματα καίριας σημασίας για την ελληνική κοινωνία. Προχωράμε ως σύνθεση ή επιβιώνουμε απομονωμένοι από τον διεθνή διάλογο;